Leven als perfectionist, is leven met continue angst dat de ander ontdekt dat je niet perfect bent. Het vraagt een continue alertheid om niet ontdekt te worden. Je gedrag is gericht om geen fouten te maken en alles perfect te doen. Je hebt geen contact meer met je waarden, wat belangrijk voor je is, wat voor jou het leven zin geeft.
Perfect zijn als eigenwaarde
Met een innerlijke drijfveer om jezelf te verbeteren is niets mis. Het helpt je om steeds beter ergens in te worden. Onze technologische ontwikkeling hebben we te danken aan dit vermogen van ons brein.
Echter het vervelende bij de perfectionist is dat zij – het perfect zijn- koppelt aan haar eigenwaarde en het oordeel legt in de handen van ander. Als haar prestaties niet perfect zijn, is zij dat ook niet. Dan is ze dus niet goed genoeg. Stel je voor dat de ander dit ontdekt en de waarheid bovenkomt…
De angst om ontdekt te worden
Perfectionisten kunnen met deze druk op twee manieren omgaan: Ze blazen zich op of ze maken zichzelf onzichtbaar.
Onzichtbaar
De perfectionist gelooft niet dat ze ooit kan voldoen aan de verwachting van de ander. De angst dat anderen dit ontdekken is te groot. De perfectionist valt stilt, trekt zich terug en haar eigenwaarde daalt verder doordat ze geen positieve ervaringen meer krijgt en de interne criticus praat de perfectionist in een sociaal isolement.
Opblazen
De perfectionist weigert te geloven dat ze niet perfect is. Ze werkt zich een slag in de rondte om alles perfect te maken. Mocht er iemand zijn die iets heeft op te merken, dan maakt zij zichzelf groot en wijst de ander op zijn fouten. De ander zijn mening is niets waard. Ze is te goed, te perfect voor deze wereld. Ze heeft de ander niet nodig.
Beide strategieën verwijderen de perfectionist van haar diepste verlangen – het verlangen naar verbondenheid met de ander, het verlangen erbij te horen-.
Acceptance & Commitment Therapy (ACT)
Belemmeren jouw perfectionistische gedachten en gevoelens om te doen wat echt belangrijk voor je is?
Acceptance & Commitment Therapy (Hayes) ondersteunt je om gedachten en gevoelens minder invloed op je te hebben. Het leert je leven vanuit je waarden in plaats van het onmogelijke doel om alles perfect te doen. De gedachten en gevoelens zullen niet weggaan, ze zullen vooral minder invloed hebben.
Je leert gevoelens als angst en schaamte te omarmen en doen wat belangrijk voor je is. Je ontwikkelt van gedrag gebaseerd op angst niet perfect te zijn naar gedrag gebaseerd op jouw waardevolle leven.
Oefening -Van perfect naar zinvol-
Dit is een ACT oefening en helpt je om minder verstrikt te raken in de overtuiging ‘Ik moet perfect zijn’. Het geeft ruimte om contact te maken met wat er nu is en met wat belangrijk is voor jou.
Stap 1 Ruimte maken: Je bedankt je geest voor de gedachte – Ik moet alles perfect doen – . Je herkent het perfectie monster. Je schrijft de gedachte op een papier. Houd het papier voor je gezicht en laat het langzaam zakken in je schoot. Kijk om je heen. Je hebt en de gedachte ‘ik moet perfect zijn’ en benoem 5 dingen die je ziet en benoem 5 dingen die je hoort.
Stap 2 Accepteren: Welke pijn/gevoel probeer je te voorkomen met de gedachte ‘Ik moet x perfect uitvoeren’. Wat gebeurt er als je niet perfect bent: Angst om niet goed genoeg te zijn; schaamte om niet goed genoeg te zijn, en er niet bij te horen.
Erken je gevoel, schrijf het op de andere kant van het papier. Geef het gevoel een cijfer tussen 10 en 0. Leg het papier in je handen en hou het tegen je buik of borst. Omarm het als een kind dat pijn heeft, een tere bloem of vlinder.
Maak contact met de aarde en je lijf, maak contact met het gevoel en adem. Adem in contact met gevoel, adem uit contact met lijf etc. Teken de vorm en kleur van het gevoel op het papier.
Stap 3 Realistisch doel: Verander het doel van alles perfect doen, naar een realistisch menselijk doel.
Stap 4 Bewust worden van je waarden: Wat maakt dit doel zo waardevol voor jou? Wat maakt de weg naar het bereiken van dit doel zinvol voor jou? Brengt het realiseren en het onderweg zijn naar dit doel je leven in de voor jou gewenste richting?